ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΤΗΣ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΜΕ ΘΕΜΑ:
«ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΥΠΟΥΡΓΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΠΤΟΝΤΑΙ ΤΗΣ ΕΝΑΡΞΗΣ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΧΡΟΝΙΑΣ, ΚΑΘΩΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΔΙΑΦΟΡΑ ΑΛΛΑ ΘΕΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ»
24/ 09/ 2013
ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΕΠΙΤΡΟΠΟΥ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ ΤΩΝ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΙΔΙΟΥ
ΛΗΔΑΣ ΚΟΥΡΣΟΥΜΠΑ
· Ευχές προς τα παιδιά, τους εκπαιδευτικούς, τον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού, την Επιτροπή Παιδείας της Βουλής για καλή και παραγωγική χρονιά.
· Η Επίτροπος παρακολουθεί με ικανοποίηση την προσπάθεια που γίνεται από όλους τους εμπλεκόμενους στα θέματα της εκπαίδευσης στη χώρα μας και πρωτίστως από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού προκειμένου η νέα σχολική χρονιά να κυλίσει – παρά τις αντιξοότητες που δημιουργεί η οικονομική κρίση – ομαλά και παραγωγικά για τα παιδιά.
· Βρισκόμαστε σήμερα ως Κράτος και ως κοινωνία, αντιμέτωποι με τη μεγαλύτερη πρόκληση που είχαμε να αντιμετωπίσουμε εδώ και σαράντα χρόνια. Η τραγική κατάσταση στην οποία έχουμε περιέλθει επεκτείνεται πολύ πέραν από το χώρο της οικονομίας δημιουργώντας τεράστια και ευρύτερα προβλήματα και προκλήσεις που απειλούν με ρήξη τον κοινωνικό ιστό της χώρας.
· Τα παιδιά είναι μια από τις πλέον ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού όσον αφορά τις επιπτώσεις της τραγικής οικονομικής κατάστασης στην οποία έχει περιέλθει η χώρα. Η σύγχυση και η ανασφάλεια που χαρακτηρίζει ένα σημαντικό ποσοστό των ενηλίκων ως αποτέλεσμα των συνθηκών που έχουν δημιουργηθεί μεταφέρονται καθημερινά και στα παιδιά με δυσχερείς συνέπειες τόσο σε ότι αφορά την ακαδημαϊκή τους επίδοση όσο και την όλη παρουσία και συμπεριφορά τους στο σχολείο.
· Δεν επηρεάζονται φυσικά όλα τα παιδιά με τον ίδιο τρόπο. Τα παιδιά που προέρχονται από υποβαθμισμένες κοινωνικά και οικονομικά ομάδες του πληθυσμού (παιδιά των οποίων οι γονείς βρίσκονται στην ανεργία, παιδιά που προέρχονται από μονογονεϊκές ή πολυμελείς οικογένειες, τα παιδιά από αγροτικές περιοχές, παιδιά υπό τη νομική φροντίδα του κράτους, παιδιά με μεταναστευτικό βιογραφικό, παιδιά με αναπηρίες και χρόνιες παθήσεις κλπ) δέχονται το μεγαλύτερο πλήγμα, τόσο στο επίπεδο της καθημερινής τους διαβίωσης όσο και στο ψυχολογικό και συναισθηματικό τους τομέα.
· Στα πλαίσια εθιμοτυπικής μου επίσκεψης, με την ευκαιρία της ανάληψης των καθηκόντων του, στον Υπουργό Παιδείας και Πολιτισμού στις 17/ 04/ 2013, υπογράμμισα την ανάγκη όπως από μέρους του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, εκπονηθεί και τεθεί σε εφαρμογή το συντομότερο δυνατόν, παραμένοντας παράλληλα υπό συνεχή αξιολόγηση, ένα πλάνο δράσης για την αντιμετώπιση της κατάστασης όπως αυτή διαμορφώνεται στο χώρο του σχολείου ως συνέπεια των επιπτώσεων της οικονομικής κρίσης. Την ίδια στιγμή, έθεσα υπόψη του Υπουργού αριθμό εισηγήσεων/ προτάσεων.
· Κατά τον ίδιο τρόπο καταθέτω σήμερα ενώπιον της Επιτροπής σας, ανάλογες εισηγήσεις/ προτάσεις
o Ετοιμασία και αποστολή στα σχολεία κατευθυντήριων γραμμών ως προς τον τρόπο αντιμετώπισης της κατάστασης.
o Ενίσχυση της συνεργασίας των σχολικών μονάδων με τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας, τις Υπηρεσίες Ψυχικής Υγείας τους Συνδέσμους Γονέων και τις τοπικές και κοινοτικές αρχές
o Οργάνωση σεμιναρίων ενδυνάμωσης για εκπαιδευτικούς και γονείς. Τα σεμινάρια θα πρέπει επικεντρωθούν σε τρόπους συμπαράστασης και ενίσχυσης των παιδιών.
o Οι εκπαιδευτικοί καλούνται να διαπραγματευτούν την κατάσταση με τα παιδιά, να τους ενημερώσουν και να συζητήσουν μαζί τους τα προβλήματα που δημιουργούνται στους ίδιους και τις οικογένειές τους. Είναι ανάγκη, παραμένοντας μακριά από ωραιοποιήσεις, να μεταφέρουν στα παιδιά αισιόδοξα και θετικά μηνύματα. Με κάθε τρόπο πρέπει να αποφευχθεί η διασπορά πανικού και σύγχυσης μέσα από το σχολείο.
o Ενίσχυση των προγραμμάτων πρόληψης και καταπολέμησης περιστατικών βίας στο σχολείο. Η οικονομική κρίση είναι έντονα στρεσογόνος παράγοντας στο εσωτερικό της οικογένειας. Αναμένεται ότι κάποια παιδιά ενδεχομένως να εξωτερικεύσουν το θυμό και το στρες τους μέσα από την εκδήλωση βίαιης/ αντικοινωνικής συμπεριφοράς στο χώρο του σχολείου. Το σχολείο θα πρέπει να διατηρήσει αυστηρά μεν τη στάση του για μηδενική ανοχή στη βία στο χώρο του σχολείου ωστόσο ο χειρισμός των παιδιών αυτών θα πρέπει να γίνεται πάντα με σεβασμό των δικαιωμάτων τόσο του ίδιου όσο και των υπόλοιπων παιδιών.
o Ενδεχομένως ένας σημαντικός αριθμός εκπαιδευτικών να αντιμετωπίζουν οι ίδιοι και οι οικογένειες τους δυσκολίες. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, σε συνεργασία με τις εκπαιδευτικές οργανώσεις, θα πρέπει να αναζητήσει τρόπους στήριξης αυτών των εκπαιδευτικών, υλικής και συναισθηματικής. Είναι σημαντικό καθώς οι εκπαιδευτικοί καλούνται αυτές τις δύσκολες στιγμές να αφήσουν κατά μέρος τις προσωπικές τους ιστορίες προκειμένου να λειτουργήσουν καθησυχαστικά για τα παιδιά.
o Η ανάγκη για την ανάπτυξη ενός ολοκληρωμένου και επιστημονικά τεκμηριωμένου προγράμματος επαγγελματικού προσανατολισμού είναι άμεση και επιτακτική. Αυτό επισημάνθηκε και από την Πρόεδρο της ΠΣΕΜ στην τελευταία συνεδρία της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και Ισότητας η οποία ασχολήθηκε με το θέμα. Έχουμε ουσιαστικές επιφυλάξεις ως προς την αποτελεσματικότητα του προγράμματος που εφαρμόζεται σήμερα στα σχολεία. Ο Σύμβουλος του σχολείου ο οποίος είναι επιφορτισμένος με τόσα άλλα καθήκοντα και υποχρεώσεις – οι οποίες αναμένεται να αυξηθούν σε μια περίοδο οικονομικής κρίσης – δεν νομίζουμε ότι θα μπορέσει να ανταποκριθεί στις προκλήσεις των καιρών. Χρειάζεται άμεσα συνεργασία με τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων αλλά και τα επαγγελματικά επιμελητήρια. Καθώς επανασχεδιάζουμε την οικονομία μας έχουμε υποχρέωση να ενημερώσουμε άμεσα τα παιδιά που θα κληθούν αύριο ως επιστήμονες και επαγγελματίες να εφαρμόσουν αυτούς τους σχεδιασμούς.
· Οι επιπτώσεις της κρίσης έχουν γίνει ιδιαίτερα έντονες και στο χώρο της ιδιωτικής εκπαίδευσης. Αριθμός παιδιών υποχρεώθηκαν να διακόψουν τη φοίτησή τους σε ιδιωτικά σχολεία γιατί οι οικογένειές του δεν είναι πλέον σε θέση να επωμιστούν το οικονομικό κόστος που αυτό συνεπάγεται. Δυστυχώς παρατηρήθηκε αριθμός σχολείων να αρνούνται να δώσουν τα απαραίτητα έγγραφα που θα επέτρεπαν σε παιδιά να εξασφαλίσουν τη μετεγγραφή τους σε δημόσιο σχολείο, επικαλούμενα τις οικονομικές εκκρεμότητες των γονιών απέναντι στα σχολεία. Με Θέση μου, στιγμάτισα την απαράδεκτη αυτή επιλογή η οποία σαφέστατα παραβιάζει βασικά δικαιώματα του παιδιού. Σημειώνω ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει σαφή και ορθή τοποθέτηση επί του συγκεκριμένου θέματος.
· Εξαιτίας της οικονομικής κρίσης ο οικογενειακός προϋπολογισμός έχει διαφοροποιηθεί σημαντικά – πάντα αρνητικά – σε σχέση με την εποχή που οι οικογένειες λάμβαναν την απόφαση να στείλουν τα παιδιά τους στο ιδιωτικό σχολείο. Αυτά τα παιδιά σήμερα βρίσκονται στο μέσο των σχολικών τους σπουδών και η μετακίνησή τους συνεπάγεται σημαντικό κόστος για τα ίδια τα τόσο εκπαιδευτικό όσο και ψυχολογικό. Η πολιτεία θα πρέπει να προβληματιστεί τόσο για το πώς υποστηρίζει με τον καλύτερο δυνατόν τρόπο τα παιδιά κατά τη μετάβασή τους από το ιδιωτικό στο δημόσιο σχολείο αλλά και για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες – τόσο για τη δημόσια εκπαίδευση και οικονομία όσο και τις ευρύτερες κοινωνικές – από μια συνεχιζόμενη και παρατεταμένη εκροή μαθητών από την ιδιωτική εκπαίδευση προς τη δημόσια εκπαίδευση.
· Δεν πρέπει σε καμιά περίπτωση να επιτρέψουμε να χρησιμοποιηθεί η κρίση ως πρόσχημα για την υποβάθμιση της παρεχόμενης προς τα παιδιά μας εκπαίδευσης. Η μόνη σίγουρη επένδυση που μπορούμε να κάνουμε υπό τις παρούσες συνθήκες, ως κοινωνία και ως πολιτεία είναι αυτή της εκπαίδευσης. Έχουμε ευθύνη και υποχρέωση προς τα παιδιά και τη χώρα, να συνεχίσουμε την προσπάθεια για την ποιοτική αναβάθμιση και την ενίσχυση του δημοκρατικού και ανθρωποκεντρικού χαρακτήρα της εκπαίδευσης.
· Ως κοινωνία έχουμε ανάγκη σήμερα όσο ποτέ προηγουμένως, πολίτες με δημοκρατικό ήθος, εφοδιασμένους με τις πανανθρώπινες αξίες πάνω στις οποίες είναι θεμελιωμένα τα ανθρώπινα δικαιώματα, πολίτες με εύρος γνώσεων, δημιουργικούς και με οξεία κριτική σκέψη οι οποίοι να μπορούν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά και παραγωγικά στα πλαίσια των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών.
· Στο πλαίσιο αυτό παρακολουθώ με ενδιαφέρον τις εξελίξεις στον τομέα της εκπαιδευτική μεταρρύθμισης. Κατανοώ πλήρως τους λόγους για τους οποίους η νέα ηγεσία του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού έχει αρχίσει μια διαδικασία αξιολόγησης των προγραμμάτων και του υλικού που έχει παραχθεί μέχρι σήμερα. Θέλω να πιστεύω ότι αυτό είναι ένα ακόμη σημαντικό βήμα για την υλοποίηση του οράματος «για τη δημιουργία ενός νέου σχολείου που θα δώσει όλα τα εφόδια προς τους νέους μας για να πραγματοποιήσουν τις φιλοδοξίες και τα ταλέντα τους στην Κύπρο» κι όπου «οι νέοι θα αποκτούν την κρίση, τις γνώσεις και την κατανόηση του κόσμου που χρειάζονται για να πραγματοποιήσουν τα προσωπικά τους όνειρα με τον πιο εποικοδομητικό για όλους τρόπο αποφεύγοντας τα λάθη των γενεών που φεύγουν».
· Έχω επανειλημμένα υπογραμμίσει ότι το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει νομική υποχρέωση αλλά και έμπρακτο συμφέρον, να εμπλέξει τα παιδιά στο μέγιστο δυνατόν βαθμό στην αξιολόγηση των νέων αναλυτικών προγραμμάτων και του εκπαιδευτικού υλικού που θα αναπτυχθεί στα πλαίσια υλοποίησής τους.
· Έχω τοποθετηθεί θετικά, τόσο δημόσια όσο και ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Παιδείας σχετικά με τον τρόπο που τα Νέα Αναλυτικά Προγράμματα προσεγγίζουν το θέμα της σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης. Η ένταξη του θέματος στο πλαίσιο της Αγωγής Υγείας με συγκεκριμένους και σαφείς στόχους – οι οποίοι ανταποκρίνονται στα δικαιώματα των παιδιών αλλά και τις σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις του θέματος είναι αναμφισβήτητα μια πολύ θετική εξέλιξη. Ωστόσο, μέσα από την επικοινωνία μου με παιδιά, έχω διαπιστώσει ότι, υπάρχουν αδυναμίες ως προς τον τρόπο εφαρμογής των αναλυτικών στο συγκεκριμένο αντικείμενο. Υπογραμμίζω τη διαθεματικότητα και διεπιστημονικότητα του αντικειμένου (σήμερα το θέμα συζητείται στα πλαίσια της Οικιακής Οικονομίας και της Βιολογίας αλλά και των Θρησκευτικών). Ίσως το Υπουργείο θα μπορούσε να εξετάσει την πιθανότητα να προσεγγίσει το αντικείμενο και στη βάση της μη τυπικής εκπαίδευσης, συνεργαζόμενο με καταρτισμένους προς τούτο εκπαιδευτές από το χώρο της κοινωνίας των πολιτών/ ΜΚΟ (Οργανισμός Νεολαίας/ Παγκύπριος Σύνδεσμος Οικογενειακού Προγραμματισμού).
· Επιμένω επίσης στην ανάγκη για τη συνεχή επαγγελματική ανάπτυξη των εκπαιδευτικών. Το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού έχει υποχρέωση να αναπτύξει και να προσφέρει ενδοϋπηρεσιακά προγράμματα επαγγελματικής ανάπτυξης για εκπαιδευτικούς, σε μη εργάσιμο χρόνο, και να δώσει κίνητρα για τη συμμετοχή των εκπαιδευτικών (π.χ. μόρια προαγωγής). Χωρίς συνεχή επιμόρφωση και κατάρτιση των εκπαιδευτικών δεν είναι δυνατόν να εννοηθεί σύγχρονο εκπαιδευτικό σύστημα και φυσικά κάθε προσπάθεια εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης είναι καταδικασμένη σε αποτυχία.
Σημείωμα για Κοιν Επιτροπή Παιδειας για έναρξη σχ χρονιάς.doc
Πίσω στην προηγούμενη σελίδα