Δημόσια Παρέμβαση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού για δηλώσεις υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας που ενθαρρύνουν τη σεξουαλική δραστηριότητα ενηλίκων με ανήλικους
Η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, με αφορμή πρόσφατες δηλώσεις και παρουσιάσεις υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας που ενθαρρύνουν τη σεξουαλική δραστηριότητα ενηλίκων με ανήλικους, θεωρεί θεσμική υποχρέωση να τοποθετηθεί δημόσια επί του θέματος, αφενός για να ενημερώσει και αφετέρου για να προβληματίσει.
Η Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού κατοχυρώνει την προστασία του παιδιού από κάθε μορφή σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης μέσα από, τουλάχιστον, 17 άρθρα. Δε χρειάζεται επιχειρηματολογία για να πεισθεί κάποιος ότι τα παιδιά πρέπει να προστατεύονται από οποιασδήποτε μορφής σεξουαλική κακοποίηση. Η σεξουαλική κακοποίηση παιδιών παραβιάζει τη σωματική τους ακεραιότητα, επηρεάζει την ψυχική τους υγεία και βλάπτει τους δεσμούς εμπιστοσύνης που έχουν με τους ενήλικες. Οι συνέπειες της σεξουαλικής κακοποίησης μπορεί να ακολουθούν το παιδί και κατά τη διάρκεια της ενήλικης ζωής του. Ως εκ τούτου, το θέμα αυτό πρέπει να αντιμετωπίζεται με την ανάλογη σοβαρότητα και υπευθυνότητα και με πλήρη επίγνωση ότι, σήμερα ένα στα πέντε παιδιά στην Ευρώπη είναι θύμα σεξουαλικής κακοποίησης ή εκμετάλλευσης.
Η Σύμβαση του Συμβουλίου της Ευρώπης για την Προστασία των Παιδιών από Σεξουαλική Εκμετάλλευση και Σεξουαλική Κακοποίηση, ορίζει ως σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση παιδιών σειρά πράξεων, μεταξύ των οποίων: (α) την εμπλοκή σε σεξουαλικές δραστηριότητες με παιδί που, σύμφωνα με τις διατάξεις του εθνικού δικαίου, δεν έχει φτάσει την κατά νόμο ηλικία για σεξουαλικές δραστηριότητες (εξαιρείται η συναινετική σεξουαλική δραστηριότητα μεταξύ ανηλίκων), (β) την εμπλοκή σε σεξουαλικές δραστηριότητες με παιδί όπου γίνεται χρήση καταναγκασμού, βίας ή απειλής, κατάχρηση αναγνωρισμένης θέσης εξουσίας, εμπιστοσύνης ή επιρροής στο παιδί, περιλαμβανομένων εντός της οικογένειας ή γίνεται κατάχρηση μιας ιδιαίτερα ευάλωτης κατάστασης του παιδιού κυρίως λόγω πνευματικής ή σωματικής αναπηρίας ή κατάστασης εξάρτησης που έχει το παιδί από άλλους, (γ) την εκ προθέσεως πρόκληση για σεξουαλικούς σκοπούς παιδιού που δεν έχει φθάσει σε ηλικία σεξουαλικής συναίνεσης, να καταστεί μάρτυρας σεξουαλικής κακοποίησης ή σεξουαλικών δραστηριοτήτων, έστω και χωρίς να έχει συμμετάσχει, και (δ) την εκ προθέσεως συνδρομή ή παρότρυνση διάπραξης οποιονδήποτε αδικημάτων που θεσπίζονται στη Σύμβαση.
Ενημερωμένη συναίνεση για εμπλοκή σε οποιασδήποτε μορφής σεξουαλική δραστηριότητα θεωρείται ότι υπάρχει, όταν το άτομο είναι επαρκώς ώριμο, τόσο νοητικά όσο και συναισθηματικά, για να κατανοήσει πλήρως τη σημασία και τις συνέπειες μιας πράξης. Στον καθορισμό του ορίου ηλικίας για συναίνεση σε σεξουαλικές δραστηριότητες συνεκτιμούνται οι αναπτυσσόμενες δεξιότητες και ικανότητες του παιδιού, το δικαίωμά του να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του, η υγεία του και η διαφύλαξη της υγιούς ανάπτυξής του. Το δικαίωμα του να έχει άποψη λαμβάνεται υπόψη πάντα ανάλογα με την ηλικία και το βαθμό ωριμότητάς του. Ως εκ τούτου, οι περισσότερες χώρες καθορίζουν με Νόμο το όριο ηλικίας για την εμπλοκή παιδιών σε σεξουαλική δραστηριότητα, όχι για να περιορίσουν ή να ρυθμίσουν τη σεξουαλική ζωή τους, αλλά για να τα προφυλάξουν από τη σεξουαλική εκμετάλλευση και κακοποίηση. Η άποψη της Επιτροπής των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του παιδιού επί τούτου είναι ότι, η ηλικία των 14 ετών αποτελεί χαμηλό όριο ηλικίας γιατί τα αφήνει εκτεθειμένα σε κινδύνους.
Η ελευθερία της έκφρασης, ως ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα, υπόκειται σε περιορισμούς, ένας εκ των οποίων είναι και η προστασία των δικαιωμάτων που κατοχυρώνονται σε άλλα πρόσωπα, περιλαμβανομένων πάντοτε των παιδιών. H σεξουαλική κακοποίηση των παιδιών, αποτελεί κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων τους όπως αυτά κατοχυρώνονται στις σχετικές Διεθνείς Συμβάσεις. Κατά την πρόσφατη προεκλογική εκστρατεία, τα ΜΜΕ ήρθαν αντιμέτωπα με την πρόκληση, αφενός να ενημερώσουν το κοινό για τις θέσεις που εκφράζονται στο προεκλογικό πρόγραμμα συγκεκριμένου υποψηφίου για το αξίωμα του Προέδρου της Δημοκρατίας, οι οποίες οδηγούσαν σε κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού και, αφετέρου, να σεβαστούν τα δικαιώματα των παιδιών. Μια μερίδα δημοσιογράφων, σεβόμενη το γεγονός ότι, οποιαδήποτε δημοσιογραφική δραστηριότητα που αγγίζει τις ζωές και την ευημερία των παιδιών πρέπει να επιτελείται με πλήρη συναίσθηση της ευάλωτης κατάστασής τους και λαμβάνοντας υπόψη τις συνέπειες στα παιδιά από τη δημοσίευση οποιουδήποτε υλικού, κατέληξε στην απόφαση της μη δημοσιοποίησης των συναφών θέσεων του συγκεκριμένου υποψηφίου, πράξη που τους τιμά.
Τούτο όμως δεν έγινε από όλα τα ΜΜΕ, ενώ, όπως διεφάνη, καμία αρχή της Δημοκρατίας δεν έκρινε ότι είχε θεσμική υποχρέωση να παρέμβει. Κατά συνέπεια, δημιουργείται προβληματισμός κατά πόσο στην Κύπρο η εκλογική διαδικασία είναι τέτοια που να διασφαλίζει την επάρκεια των υποψηφίων και κατ΄επέκταση τη λειτουργία της δημοκρατίας, στα πλαίσια του σεβασμού του Συντάγματος και των Διεθνών Συμβάσεων για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Το γεγονός ότι, οι θεσμοί του Κράτους δεν λειτούργησαν αποτελεσματικά έτσι ώστε να κρίνουν ως ακατάλληλο υποψήφιο που προήγαγε την κατάφωρη παραβίαση των δικαιωμάτων του παιδιού και/ή δεν έκριναν ότι όφειλαν να παρέμβουν καταλυτικά, καταδεικνύει ότι το υφιστάμενο σχετικό νομικό πλαίσιο αποτυγχάνει να διασφαλίσει την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού. Η Επίτροπος εκφράζει έντονο προβληματισμό για το θέμα και θεωρεί ότι ενδείκνυται η έναρξη διαλόγου με στόχο την επανεξέτασή του.
Λευκωσία 12.3.2013
Δημόσια Παρέμβαση για δηλώσεις υποψηφίου προεδ. εκλογών.pdf
Πίσω στην προηγούμενη σελίδα