Σημειώνω με ικανοποίηση ότι και φέτος η σχολική χρονιά ανοίγει σε ομαλές συνθήκες για τους μαθητές και τις μαθήτριες. Εκφράζω την αισιοδοξία μου ότι τα όποια προβλήματα εμφανιστούν είτε σε σχέση με τη στελέχωση των σχολείων είτε σε σχέση με τις κτιριακές εγκαταστάσεις οι οποίες αναβαθμίζονται, θα αντιμετωπιστούν από το Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού αμέσως.

Για ακόμη μια σχολική χρονιά το δημόσιο εκπαιδευτικό σύστημα εμβολιάζεται με αλλαγές που επιβάλλει ο προγραμματισμός της εν εξελίξει εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Επανειλημμένα, εκφράστηκα με θετικό τρόπο στην προοπτική που δημιουργεί η εκπαιδευτική μεταρρύθμιση για τη δημιουργία ενός ανθρωποκεντρικού και δημοκρατικού σχολείου. Έχω κι αλλού αναφέρει ότι, το όραμα, όπως το περιέγραψε ο Υπουργός Παιδείας και Πολιτισμού, για τη δημιουργία ενός σχολείου όπου «οι νέοι θα αποκτούν την κρίση, τις γνώσεις και την κατανόηση του κόσμου που χρειάζονται για να πραγματοποιήσουν τα προσωπικά τους όνειρα με τον πιο εποικοδομητικό για όλους τρόπο αποφεύγοντας τα λάθη των γενεών που φεύγουν" είναι απόλυτα εναρμονισμένο με το στόχο για ένα σχολείο για παιδιά με δικαιώματα. Αναμένουμε την υλοποίηση του οράματος μέσα από την εφαρμογή συγκεκριμένων προγραμμάτων και αλλαγών.

Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον το δημόσιο διάλογο γύρω από την εν εξελίξει Εκπαιδευτική Μεταρρύθμιση. Η υιοθέτηση από όλους ενός νηφάλιου πλην όμως κριτικού και διεισδυτικού λόγου με πραγματικά επιχειρήματα δεν μπορεί παρά να αποτελέσει το καλύτερο υπόβαθρο για την προώθηση αλλαγών που θα εξυπηρετούν στο μέγιστο δυνατό βαθμό το συμφέρον των παιδιών.

Δεν είναι η κατάλληλη στιγμή προκειμένου να θέσω ενώπιον της Επιτροπής το σύνολο των θεμάτων που με απασχολούν σε σχέση με τα εκπαιδευτικά πράγματα του τόπου. Θεωρώ ωστόσο σημαντικό, να αναφερθώ, εντελώς επιγραμματικά σε τρία ουσιαστικής σημασίας θέματα - προκλήσεις για τα οποία το ενδιαφέρον μου παραμένει έντονο και διαρκές. Αυτά αφορούν τη δημοκρατική λειτουργία του σχολείου και τη συμμετοχή των παιδιών, την ειδική αγωγή και εκπαίδευση και, τέλος, τα παιδιά μετανάστες.

Συμμετοχή των παιδιών:

Είμαι σίγουρη ότι όλοι συμφωνούμε ότι θέλουμε ένα δημοκρατικό και ανθρωποκεντρικό σχολείο. Ένα τέτοιο σχολείο οραματίζεται, εξάλλου και η εν εξελίξει εκπαιδευτική μεταρρύθμιση.

Η δημοκρατία, ωστόσο, εμπεδώνεται στην πράξη μέσα στην καθημερινή λειτουργία του σχολείου και στα πλαίσια των διαδικασιών που εξελίσσονται σε αυτό και σχετικά με αυτό. Αφορά, πάνω από όλα, την ισότιμη και αποτελεσματική συμμετοχή των παιδιών, στη βάση της ωριμότητας και της ηλικίας τους, στη λήψη των αποφάσεων σχετικά με κάθε θέμα που αφορά τα ίδια και τη ζωή τους στο σχολείο.

Διαπίστωση μου είναι ότι η συμμετοχή των παιδιών στη ζωή του σχολείου είναι ένας τομέας στον οποίο υπάρχουν, ακόμη πολλά περιθώρια βελτίωσης στην Κύπρο.

Σημειώνω και υπογραμμίζω λοιπόν ότι η συμμετοχή των παιδιών στη διαβούλευση για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση και για κάθε άλλο ζήτημα απασχολεί τη ζωή τους στο σχολείο, πέραν του ότι απορρέει από τις συμβατικές υποχρεώσεις του Κράτους, συνιστά και την πλέον αποτελεσματική οδό για τη διαμόρφωση πραγματικά παιδοκεντρικών προγραμμάτων. Είναι καλό, νομίζω να θυμόμαστε ότι τα παιδιά γνωρίζουν πολύ καλύτερα από τους ενήλικους τις ανάγκες και τα θέλω τους. Περαιτέρω, η εμπλοκή αυτή των παιδιών θα διασφαλίσει τη δημιουργία, ως αποτέλεσμα των αλλαγών που επέλθουν, των προϋποθέσεων για μια ακόμη πιο ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών στη λειτουργία του σχολείου.

Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση

Η λειτουργία ενός δημόσιου σχολείου το οποίο να διαθέτει τις δυνατότητες και τις υποδομές να ανταποκριθεί, αποτελεσματικά, στις ανάγκες και τις ιδιαιτερότητες κάθε παιδιού είναι η διακηρυγμένη αρχή της Πολιτείας.
Σε ένα τέτοιο σχολείο, ανοιχτό σε όλα τα παιδιά, η αναπηρία και η όποια ιδιομορφία δεν μπορούν σε καμία περίπτωση να χρησιμοποιούνται προσχηματικά ως δικαιολογίες είτε για τη σχολική αποτυχία είτε για την κοινωνική περιθωριοποίηση ή/ και την παραβατικότητα των παιδιών. Αντίθετα, κάθε παιδί είναι μια ξεχωριστή πρόκληση, μια νέα δοκιμασία της δυνατότητας του σχολικού συστήματος να λειτουργήσει συμπεριληπτικά.

Παρακολουθώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον τα θέματα που σχετίζονται με την Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση. Θεωρώ ότι το θεσμικό πλαίσιο μέσα στο οποίο προσφέρεται η Ειδική Αγωγή και Εκπαίδευση έχει πολλά περιθώρια βελτίωσης και επί τούτου προτίθεμαι να επανέλθω σύντομα με σχετικές εισηγήσεις.

Παιδιά Μετανάστες

Η δημοκρατική λειτουργία του σχολείου και η δυνατότητά του να ανταποκριθεί θετικά στη διαφορετικότητα δοκιμάζονται και στο θέμα της ενσωμάτωσης των παιδιών μεταναστών. Ένα σημαντικό ποσοστό του μαθητικού πληθυσμού των δημόσιων σχολείων έχουν μεταναστευτικό οικογενειακό ιστορικό. Με ικανοποίηση παρακολουθώ τις συνεχείς, ομολογουμένως, προσπάθειες του Υπουργείου Παιδείας και Πολιτισμού, να αναπτύξει προγράμματα που να απευθύνονται στην ομάδα αυτή των παιδιών. Σημειώνω, ωστόσο, ότι για να λειτουργήσει αποτελεσματικά η όποια πολιτική ενσωμάτωσης – κι αυτό ισχύει και σε ότι αφορά στα παιδιά με ειδικές ανάγκες – πέραν από την εκπόνηση και εφαρμογή εκπαιδευτικών προγραμμάτων οφείλουμε να εστιάσουμε στις νοοτροπίες και τις αντιλήψεις μαθητών και εκπαιδευτικών και στην καλλιέργεια μιας κουλτούρας σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η δημιουργία μιας κουλτούρας σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι ουσιαστική προϋπόθεση για την αποδοχή του όποιου διαφορετικού.

Αναγνωρίζοντας την ιδιαιτερότητα αυτής της ομάδας των παιδιών και θέλοντας με το δικό μου τρόπο να συμβάλω στην καλύτερη δυνατή ενσωμάτωσή τους στην κυπριακή κοινωνία έχω αναθέσει σε ερευνητικό οργανισμό, την εκπόνηση έρευνας που αφορά τον τρόπο που τα ίδια τα παιδιά μετανάστες αντιμετωπίζουν την παρουσία και τη συμμετοχή τους στο κυπριακό σχολείο και γενικότερα στην Κύπρο. Τα αποτελέσματα της έρευνας, η οποία αναμένω να ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του χρόνου, θα κοινοποιήσω τόσο στην Επιτροπή Παιδείας της Βουλής όσο και στο Υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού.