Παράδοση της Ετήσιας Έκθεσης για το 2010 της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού κ. Λήδας Κουρσουμπά στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια
Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011
Πρόκειται για την τρίτη Ετήσια Έκθεση της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού η οποία αφορά το 2010, έτος κατά το οποίο ολοκληρώθηκε το πρώτο Τριετές Σχέδιο Δράσης του Γραφείου της Επιτρόπου (2008- 2010) με το γενικό τίτλο «Δικαιώματα του παιδιού: υπόθεση όλων»
Η ανάπτυξη του συγκεκριμένου Σχεδίου Δράσης καθοδηγήθηκε από το όραμα της Επιτρόπου για την δημιουργία ενός περιβάλλοντος μέσα στο οποίο όλα τα παιδιά που ζουν στην Κύπρο να απολαμβάνουν τα δικαιώματά τους χωρίς διάκριση και τη δέσμευση και αποφασιστικότητά της να εργαστεί ώστε τα δικαιώματα του παιδιού να καταστούν στην πράξη υπόθεση όλων.
Μέσα στα τρία χρόνια λειτουργίας του, ο θεσμός του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, έχει καταξιωθεί στο πλαίσιο της Κυπριακής Πολιτείας, απολαμβάνοντας το συνεχές ενδιαφέρον και τη στήριξη, τόσο της Εκτελεστικής όσο και της Νομοθετικής Εξουσίας, αλλά και έχοντας κερδίσει την εκτίμηση και εμπιστοσύνη οργανωμένων συνόλων, που ασχολούνται με θέματα του παιδιού, των ΜΜΕ και, γενικότερα, ενός σημαντικότατου τμήματος των πολιτών, συμπεριλαμβανομένων και των ίδιων των παιδιών. Αυτή η καταξίωση είναι ιδιαίτερης σημασίας για το ρόλο του Επιτρόπου και τη συμβολή του στην πραγμάτωση του στόχου του κράτους για πλήρη διασφάλιση των δικαιωμάτων του παιδιού στην πράξη, αλλά και στην εκπλήρωση των αντίστοιχων διεθνών υποχρεώσεων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Οι φορείς της Εκτελεστικής Εξουσίας εξακολούθησαν και το 2010 να αντιμετωπίζουν τον ελεγκτικό ρόλο του θεσμού ως καθοδηγητικό στην εκπλήρωση του κοινού στόχου της λειτουργίας του Κράτους δικαίου, που περιλαμβάνει τη διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών. Παράλληλα, η Νομοθετική Εξουσία εξακολούθησε να επιδεικνύει σεβασμό στο θεσμό και να ζητά τις απόψεις της Επιτρόπου, σε θέματα που αφορούν τα παιδιά, τόσο κατά την άσκηση του νομοθετικού της έργου, όσο και του κοινοβουλευτικού ελέγχου. Στα πλαίσια αυτά, οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές εξακολούθησαν να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις θέσεις της Επιτρόπου, αλλά και Βουλευτές να απευθύνονται στο θεσμό ζητώντας τη παρέμβασή του για θέματα παραβίασης δικαιωμάτων των παιδιών.
Κατά το 2010 υπήρξε, με μεμονωμένες εξαιρέσεις, ακόμη μεγαλύτερη πρόοδος στην προσπάθεια των φορέων της Εκτελεστικής Εξουσίας για συμμόρφωση με τις εισηγήσεις της Επιτρόπου ή/και ακόμη εκ των προτέρων συνεργασία με την Επίτροπο, για ανάληψη δράσεων, προς διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών.
Ωστόσο, η κάλυψη της απόστασης μεταξύ της νομοθετικής κατοχύρωσης και της απόλαυσης, στην πράξη, από τα παιδιά όλων των δικαιωμάτων τους, παραμένει το ζητούμενο.
Η Ετήσια Έκθεση αποτυπώνει το γενικότερο έργο που έχει επιτελέσει το Γραφείο της Επιτρόπου κατά τη διάρκεια του 2010. Καλύπτει εκτενώς τη δράση της Επιτρόπου στην κατεύθυνση της ενημέρωσης και της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, την ενδυνάμωση των παιδιών και την προώθηση του δικαιώματος για συμμετοχή σε κάθε επίπεδο της κοινωνικής ζωής. Περιλαμβάνει τις παρεμβάσεις τις Επιτρόπου για την προστασία των δικαιωμάτων του παιδιού στην Κύπρο με αναφορά σε παράπονα που έχουν διερευνηθεί, τις διαμορφωθείσες θέσεις και τις δημόσιες παρεμβάσεις της όπως, επίσης, και το πλήρες φάσμα της συνεργασίας της με τη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Η Έκθεση, τέλος, συνοψίζει τις βασικότερες διαπιστώσεις και σημαντικότερες εισηγήσεις της Επιτρόπου προς την κατεύθυνση διασφάλισης των δικαιωμάτων του παιδιού στην Κύπρο.
Η Επίτροπος, μεταξύ άλλων, διαπιστώνει ότι, προβλήματα και αδυναμίες που παρουσιάζονται σε ότι αφορά τη συνεργασία και το συντονισμό εμπλεκομένων φορέων, Υπουργείων, Υπηρεσιών αλλά και ενδοϋπηρεσιακά, αγγίζουν εγκάρσια το πλήρες φάσμα των δικαιωμάτων του παιδιού σε όλους τους τομείς και, ιδιαίτερα, σε ότι αφορά τους τομείς Προστασίας, Εκπαίδευσης, Υγείας και Ευημερίας. Η Επίτροπος επισημαίνει, για ακόμη μια φορά, την ανάγκη ανάπτυξης μηχανισμών διϋπηρεσιακής συνεργασίας, οι οποίοι θα επιτρέψουν μια ολοκληρωμένη και πολύπλευρη αντιμετώπιση και χειρισμό των θεμάτων που αφορούν τα παιδιά.
Σε ότι αφορά το χώρο της Εκπαίδευσης, τον κατεξοχήν χώρο θεσμικής και οργανωμένης κοινωνικοποίησης των παιδιών, η Επίτροπος επισημαίνει ως θετική εξέλιξη την προώθηση της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης. Η φιλοσοφία των νέων αναλυτικών προγραμμάτων, όπως αποτυπώνεται στο επίπεδο των στόχων, του περιεχομένου και της μεθοδολογίας είναι πλήρως εναρμονισμένη με το πνεύμα της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Ιδιαίτερα θετική εξέλιξη, η Επίτροπος θεωρεί την εισαγωγή της «Αγωγής Υγείας» στα αναλυτικά προγράμματα της δημοτικής και μέσης εκπαίδευσης, στα πλαίσια της οποίας διδάσκεται πλέον η ενότητα «Δικαιώματα και Υποχρεώσεις» η οποία διαμορφώθηκε σε συνεργασία με το Γραφείο της.
Η Επίτροπος, διατυπώνει έντονα τον προβληματισμό της, ο οποίος απορρέει από αριθμό παραπόνων που έχει δεχτεί καθώς και μέσα από τη σταθερή επικοινωνία την οποία αναπτύσσει με παιδιά, σε ότι αφορά τη σχολική κουλτούρα και το επίπεδο που τα παιδιά απολαμβάνουν ουσιαστικά τα δικαιώματά τους στο πλαίσιο του σχολείου. Η Επίτροπος επικεντρώνεται ιδιαίτερα στο θέμα της βίας στο σχολείο, είτε αυτή προέρχεται από ενήλικες είτε από παιδιά, εμφανούς και αφανούς, σωματικής και ψυχολογικής και στην, τις περισσότερες φορές, ανύπαρκτη ή κατ’ επίφαση συμμετοχή των παιδιών στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων εντός της σχολικής μονάδας. Η Επίτροπος επισημαίνει την ανάγκη οικοδόμησης μιας πιο παιδοκεντρικής, δημοκρατικής και συμμετοχικής σχολικής κουλτούρας η οποία να αντλεί από τις αρχές και το πνεύμα της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού. Σε αυτή την κατεύθυνση στρέφονται δράσεις της Επιτρόπου, όπως είναι οι επισκέψεις της σε σχολεία, η επιμόρφωση εκπαιδευτικών και η ανάπτυξη και διάδοση ενημερωτικού υλικού.
Στον τομέα της υγείας, παρά το γεγονός ότι η πρόσβαση σε υπηρεσίες ιατρικής περίθαλψης βρίσκεται γενικά σε ικανοποιητικά επίπεδα, παρατηρήθηκαν και μέσα στο 2010 περιπτώσεις παραβιάσεως του δικαιώματος στην υγεία, παιδιών με σοβαρά προβλήματα υγείας και ανάγκη οικονομικής αρωγής σε σχέση με υπηρεσίες που δεν προσφέρονται από τις Δημόσιες Υπηρεσίες Υγείας. Επίσης, η καθυστέρηση στη λειτουργία ειδικής ψυχιατρικής μονάδας για παιδιά και εφήβους, παραβιάζει το δικαίωμα πρόσβασης των παιδιών με προβλήματα ψυχικής υγείας, σε κατάλληλες υπηρεσίες.
Η στήριξη της οικογένειας από την πολιτεία παρουσιάζει ελλείμματα. Μέσα στο 2010 διαπιστώθηκαν και πάλι παραβιάσεις του δικαιώματος του παιδιού για προστασία από την άσκηση βίας και τη σεξουαλική κακοποίηση καθώς και του δικαιώματός του να διατηρεί προσωπικές σχέσεις και με τους δύο γονείς του, σε περιπτώσεις διαζυγίου ή διάστασής τους.
Ελλείμματα εξακολούθησαν να παρατηρούνται και στον τομέα της οικονομικής στήριξης οικογενειών με παιδιά, οι οποίες είναι εκτεθειμένες στον κίνδυνο της φτώχειας και του κοινωνικού αποκλεισμού, με αρνητικές επιπτώσεις στη επιβίωση και ανάπτυξη των παιδιών.
Σ’ ότι αφορά την Αστυνομία, διαπιστώθηκαν συμπεριφορά και πρακτικές, οι οποίες δεν διασφαλίζουν το συμφέρον του παιδιού, όπως η χρήση υπέρμετρης βίας σε περιπτώσεις νεαρών που εμπλέκονται σε επεισόδια βιαιοπραγιών και η ακαταλληλότητα των συνθηκών και διαδικασιών λήψης πληροφοριών από παιδιά. Διαπιστώθηκαν, επίσης, ελλείμματα στο δικαστικό σύστημα, σχετικά με την προστασία ανηλίκων που εμφανίζονται στα δικαστήρια, αλλά και με τη νομική εκπροσώπηση παιδιών παραβατών.
Η Επίτροπος κατά την παράδοση της Ετήσιας της Έκθεσης του 2010, κατέθεσε στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας τη θέση ότι η αναμενόμενη λήψη των αναγκαίων και δικαιολογημένων μέτρων προκειμένου να αντιμετωπιστεί η οικονομική κρίση, δε θα πρέπει να λειτουργήσει ως άλλοθι για έκπτωση στο επίπεδο των δικαιωμάτων του παιδιού.
Παράδοση Ετήσιας Έκθεσης 2010.doc
Πίσω στην προηγούμενη σελίδα