Η Επίτροπος Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, ενόψει των τελευταίων δημοσιευμάτων στον ημερήσιο τύπο αναφορικά με την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου σε εκδίκαση έφεσης, με την οποία αποφάσισε τη μείωση της ποινής σε πατριό ο οποίος βρέθηκε από το Κακουργιοδικείο ένοχος για βιασμό, διαφθορά νεαρής γυναίκας ηλικίας μεταξύ 13 έως 17 ετών και άσεμνη επίθεση κατά της ανήλικης θετής κόρης του, θεωρεί υποχρέωση της να τοποθετηθεί και δημόσια στο σοβαρό αυτό θέμα που αφορά τη διασφάλιση και προάσπιση των δικαιωμάτων του παιδιού.

Η τοποθέτηση της Επιτρόπου επί της συγκεκριμένης απόφασης του Δικαστηρίου, η οποία είναι τελεσίδικη και σεβαστή, δεν είναι αυτοσκοπός και γιατί θεωρεί ότι όλη αυτή η δημοσιότητα στιγματίζει περαιτέρω το ίδιο το παιδί θύμα το οποίο αναβιώνει την αυτοενοχοποίηση του. Βασική επιδίωξη της Επιτρόπου, στην άσκηση των αρμοδιοτήτων της, είναι μέσα από τέτοια περιστατικά η ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού για τις πρόνοιες της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού και τις υποχρεώσεις που η Κυπριακή Δημοκρατία έχει αναλάβει για να διασφαλίσει τα δικαιώματα των παιδιών.

Η Επίτροπος ανησυχεί ιδιαίτερα για τις κοινωνικές προεκτάσεις του θέματος και τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που πιθανό να επιφέρει γενικότερα στην κοινωνία καθώς και σε άτομα τα οποία ασκούν τέτοιου είδους συμπεριφορές και σε παιδιά που είναι δέκτες παρόμοιας συμπεριφοράς.

Η Επίτροπος τονίζει ότι, η Κυπριακή Δημοκρατία οφείλει να σέβεται και να προωθεί τις αρχές και τα πρότυπα που θέτει η Σύμβαση. Το Άρθρο 19 της Σύμβασης επιβάλλει όπως κάθε Συμβαλλόμενο κράτος λαμβάνει όλα τα κατάλληλα νομοθετικά, διοικητικά, κοινωνικά και εκπαιδευτικά μέτρα, προκειμένου να προστατεύσουν το παιδί από κάθε μορφή σωματικής ή πνευματικής βίας, τραυματισμού, ή κακομεταχείρισης, παραμέλησης ή πλημμελούς μεταχείρισης, βίαιης μεταχείρισης ή εκμετάλλευσης, συμπεριλαμβανομένης και της σεξουαλικής εκμετάλλευσης, όσο βρίσκεται υπό τη φύλαξη των γονέων ή των κηδεμόνων του ή οποιουδήποτε άλλου προσώπου στο οποίο το έχουν εμπιστευθεί. Το ίδιο Άρθρο απαιτεί από τα Κράτη σειρά μέτρων για την προστασία των παιδιών από όλες τις μορφές βίας, όπως κοινωνικά προγράμματα που θα αποσκοπούν στην παροχή της απαραίτητης υποστήριξης προς το παιδί και σε αυτούς που έχουν τη φύλαξη του, καθώς και άλλες μορφές πρόληψης όπως η διεξαγωγή εκστρατειών διαφώτισης για θετική συμπεριφορά προς τα παιδιά και ενημέρωσης των ίδιων των παιδιών για τα δικαιώματα τους ώστε να μπορούν να προστατεύουν τους εαυτούς τους από κινδύνους που τα απειλούν.

Απαιτείται από το Κράτος η συνεχής εκπαίδευση των επαγγελματιών που εργάζονται με και για παιδιά ώστε να μπορούν έγκαιρα να υποπτεύονται ότι κάτι σοβαρό συμβαίνει στο παιδί. Όλοι όσοι έρχονται σε επαφή με παιδιά χρειάζεται να είναι σε εγρήγορση απέναντι στις διάφορες μορφές βίας και κάθε ένας έχει υποχρέωση να κινητοποιείται υπέρ του παιδιού, όπου διαπιστώνει ή υποπτεύεται ότι αυτό υφίσταται βία. Απαιτείται από το Κράτος η εφαρμογή διατμηματικών διαδικασιών στην αναφορά, παραπομπή και χειρισμό κάθε περιστατικού καθώς και η εξειδίκευση του προσωπικού που χειρίζεται τέτοια περιστατικά.

Σύμφωνα με τους περί Βίας στην Οικογένεια (Πρόληψη και Προστασία Θυμάτων) Νόμων του 2000 και 2004 η παράληψη οποιουδήποτε προσώπου να καταγγείλει περίπτωση βίας σε βάρος ανήλικου που περιέχεται σε γνώση του συνιστά ποινικό αδίκημα.

Η Επίτροπος επιθυμεί να επισημάνει ότι βασική υποχρέωση του Κράτους είναι αυτή που διασφαλίζεται με το Άρθρο 3 της Σύμβασης η οποία επιβάλλει όπως, σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν τα παιδιά, είτε αυτές λαμβάνονται από δημόσιους ή ιδιωτικούς οργανισμούς κοινωνικής ευημερίας, είτε από δικαστήρια, διοικητικές αρχές ή από νομοθετικά όργανα, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού. Τονίζεται πως για τα διάφορα αδικήματα που αφορούν τις διάφορες μορφές βίας εναντίον παιδιών υπεύθυνος σε κάθε περίπτωση είναι ο ενήλικας που την ασκεί.

Ειδικότερα σε σχέση με τη δικαστική παρέμβαση, η οποία πέραν από την τιμωρία του θύτη έχει και τη δικαιοδοσία της λήψης κατάλληλων μέτρων προστασίας του παιδιού, απαιτείται η συνεχής ενδιάτριψη σε θέματα που αφορούν την άσκηση βίας εναντίον των παιδιών και τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τους, όπως αυτά καθορίζονται στη Σύμβαση, έτσι που κάθε δικαστική απόφαση να λαμβάνει υπόψη και τις πρόνοιες της Σύμβασης.

Η Επίτροπος, έχοντας επίγνωση της πολυπλοκότητας και της πολυδιάστατης αιτιολογίας του φαινομένου επιθυμεί με την παρέμβαση αυτή να επικεντρωθεί στις απορρέουσες από τη Σύμβαση υποχρεώσεις του Κράτους για ανάληψη δράσεων πρόληψης και αντιμετώπισης του προβλήματος. Τα παιδιά από μόνα τους δεν μπορούν να αναλάβουν τέτοιες πρωτοβουλίες γι΄αυτό και το Γραφείο της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού έχει υποχρέωση και προτίθεται να αναλάβει άμεσα το συντονισμό των αρμόδιων φορέων, κυβερνητικών και μη, προκειμένου οι παρεμβάσεις της πολιτείας να μην περιορίζονται σε αντιδράσεις όταν κάτι στο όλο σύστημα δεν λειτουργήσει σωστά και σε προγράμματα αντιμετώπισης, αλλά κυρίως στη θεσμοθέτηση προγραμμάτων πρόληψης.





Λευκωσία, 15 Απριλίου 2008