Δεν κατέστη δυνατό να προβεί σε παρέμβαση, όπου δει, ευθύς μετά την προβολή των συγκεκριμένων σκηνών στις οποίες συμμετέχει το παιδί λόγω πολυήμερης επαγγελματικής απουσίας της στο εξωτερικό. Τούτο θα γίνει εντός της εβδομάδας. Εν πάση περιπτώσει, καθόσον αφορά δημόσια παρέμβαση, όπως η Επίτροπος έχει τονίσει επανειλημμένα, αυτές γίνονται μόνο όταν κρίνει ότι τούτο επιβάλλεται για τη διασφάλιση της προστασίας των δικαιωμάτων των παιδιών και με στόχο να συμβάλουν στον τερματισμό της παραβίασης των δικαιωμάτων του συγκεκριμένου παιδιού.

Σε σχέση με τη συγκεκριμένη περίπτωση, η Επίτροπος επιθυμεί να εκφράσει την αντίθεσή της για τη συμμετοχή του παιδιού στην υπό αναφορά σειρά, αφού η σκηνοθεσία αφήνει το παιδί να υποδύεται ρεαλιστικά σκηνές σωματικής, σεξουαλικής και ψυχολογικής βίας. Παρά το ότι, η συγκεκριμένη τηλεοπτική σειρά ασχολείται με ένα υπαρκτό και εξαιρετικά σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα και επιχειρεί, ανάμεσα σε άλλα, να αναδείξει και ίσως να ευαισθητοποιήσει την κοινωνία για τις αρνητικές συνέπειες της σεξουαλικής κακοποίησης και του κοινωνικού αποκλεισμού, εν τούτοις, τούτο γίνεται σε βάρος τόσο του ίδιου του παιδιού που συμμετέχει στη σκηνή βιασμού όσο και άλλων παιδιών και ενηλίκων.

Το παιδί, δεν είναι απλός θεατής της σκηνής αλλά έχει τον πρωταγωνιστικό ρόλο και βιώνει, έστω και θεατρικά, όλο το εύρος των συναισθημάτων που δημιουργούνται κατά το βιασμό. Όπως και στην περίπτωση προηγούμενης παρέμβασής της για τη συμμετοχή παιδιού σε θεατρική παράσταση που περιλάμβανε σκηνές βίας, η Επίτροπος υπογραμμίζει για άλλη μια φορά, ότι ο τρόπος και ο χρόνος της συμπτωματολογίας που μπορεί να εκδηλωθεί από το παιδί δεν είναι προβλέψιμος. Στην προκειμένη περίπτωση, ακόμα και εάν έχει προβλεφθεί από τον τηλεοπτικό σταθμό η παροχή ψυχολογικής στήριξης στο παιδί που βιώνει, έστω και θεατρικά, το βιασμό, εν τούτοις, τούτο δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι για νομιμοποίηση της συμμετοχής παιδιών σε βίαιες σκηνές γιατί ακριβώς, τα όποια θετικά μπορεί να προκύψουν από την εφαρμογή του δικαιώματος της συμμετοχής του παιδιού σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες, επισκιάζονται από τα αρνητικά της συμμετοχής του παιδιού σε σκηνές με σωματική και σεξουαλική βία.

Πέραν τούτου, οι αρνητικές επιπτώσεις που προκύπτουν από την προβολή τέτοιων σκηνών σεξουαλικής κακοποίησης με την ουσιαστική συμμετοχή του παιδιού σε αυτές, έχουν εξαιρετικά δυσμενείς επιπτώσεις, όχι μόνο στο συγκεκριμένο παιδί, αλλά και σε άλλα παιδιά καθώς και σε ενήλικες γιατί συμβάλλουν στη δημιουργία μιας γενικότερης αναλγησίας και εθισμού σε σκηνές τέτοιας φύσεως, μειώνοντας τις αντιστάσεις στη βία. Την Επίτροπο ανησυχεί ιδιαίτερα, η διαχρονικά αυξανόμενη προβολή βίαιων σκηνών σωματικής και σεξουαλικής βίας από τα κυπριακά τηλεοπτικά κανάλια, υπό το μανδύα της ευαισθητοποίησης της κοινωνίας, παρά το ότι είναι πολλά τα ερευνητικά δεδομένα που επιβεβαιώνουν ότι η προβολή τέτοιας φύσεως σκηνών, δεν αποθαρρύνει ή αποτρέπει τέτοια φαινόμενα αλλά, απεναντίας, εξοικειώνει και απευαισθητοποιεί τον τηλεθεατή και κυρίως τα παιδιά.

Προβληματίζει, επίσης, την Επίτροπο, η αυξανόμενη τάση που παρατηρείται στα ΜΜΕ για σεξουαλικοποίηση των παιδιών, η οποία οδηγεί στην πρόωρη αποστέρηση της αθωότητας που θα έπρεπε να συνοδεύει την παιδική ηλικία. Σε αυτή την τάση, συμβάλλει και η συγκεκριμένη σειρά αφού είναι έντονες οι παρεμβάσεις που έγιναν στην εμφάνιση της ανήλικης για να τονιστούν τα θηλυκά χαρακτηριστικά της.

Η Επίτροπος, όπως είχε τονίσει και σε προηγούμενη παρέμβασή της, υπενθυμίζει πως μέσα από τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία επικύρωσε η Κυπριακή Δημοκρατία, επιβάλλεται ρητώς ότι σε όλες τις αποφάσεις που αφορούν παιδιά, πρέπει να λαμβάνεται πρωτίστως υπόψη το συμφέρον του παιδιού ενώ το παιδί πρέπει να προστατεύεται από κάθε μορφής σωματική και πνευματική βία ή εκμετάλλευση. Τα Κράτη οφείλουν να προστατεύουν τα παιδιά, μεταξύ άλλων, από απασχόληση η οποία ενδέχεται να είναι επιζήμια για την ασφάλεια, υγεία και τη σωματική και πνευματική ανάπτυξή τους. Παράλληλα, δεν παραγνωρίζεται το δικαίωμα του κάθε παιδιού να δραστηριοποιείται, μεταξύ άλλων, στην πολιτιστική ζωή και στις τέχνες, ανάλογα πάντοτε με την ηλικία του και το βαθμό της ωριμότητάς του, και ταυτόχρονα το πρωταρχικό δικαίωμα και ευθύνη των γονέων ως προς την ανατροφή και την ανάπτυξη του παιδιού. Ωστόσο, η άσκηση του δικαιώματος για συμμετοχή του παιδιού στην πολιτιστική ζωή δεν μπορεί να επηρεάζει με οποιοδήποτε τρόπο τη σωματική και πνευματική υγεία και ανάπτυξή του.

Ενόψει των πιο πάνω, η Επίτροπος, έχοντας ως μοναδικό γνώμονα τη διασφάλιση των δικαιωμάτων τόσο του παιδιού που συμμετέχει στη συγκεκριμένη σειρά όσο και των παιδιών που πιθανόν την έχουν παρακολουθήσει ή θα την παρακολουθήσουν, καλεί τον τηλεοπτικό σταθμό ΑΝΤ1 να μην προβάλει τις σκηνές σε επανάληψη, να τις αφαιρέσει αμέσως από την ιστοσελίδα του για να μην είναι εφικτή η πρόσβαση των παιδιών σε αυτές και ταυτόχρονα σε μελλοντικά επεισόδια να αποφύγει αυτής της μορφής συμμετοχή της ανήλικης. Καλεί, επίσης, την Αρχή Ραδιοτηλεόρασης να προβεί άμεσα σε διερεύνηση του θέματος, με μεγάλη όμως διακριτικότητα, για να μην ενισχύεται ο συνεχής σχολιασμός του ζητήματος. Παράλληλα, καλεί την Υπουργό Εργασίας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων, στη βάση των δεσμεύσεων που έλαβε μετά την προηγούμενη παρέμβαση της Επιτρόπου για παρόμοιας φύσεως περιστατικό, να επισπεύσει την ολοκλήρωση της νομοθεσίας για την Προστασία των Νέων κατά την Απασχόληση, ώστε να ρυθμίζεται επαρκώς και στη βάση της Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Παιδιού, η απασχόληση και η εμπλοκή παιδιών σε πολιτιστικές και συναφείς δραστηριότητες. Τέλος, η Επίτροπος καλεί όλους τους λειτουργούς των ΜΜΕ, ηλεκτρονικών και έντυπων, όπως μη συνεχιστεί η τροφοδότηση της δημόσιας συζήτησης για το θέμα αυτό, αφού κάτι τέτοιο θα έχει ως μοναδικό αποτέλεσμα την επαναθυματοποίηση και το στιγματισμό του παιδιού που συμμετέχει στη σειρά.

Εν κατακλείδι, η Επίτροπος τονίζει ότι η θετική συμβολή των λειτουργών των ΜΜΕ στη δημιουργία κουλτούρας σεβασμού των δικαιωμάτων του παιδιού είναι καθοριστικής σημασίας. Ιδιαίτερα, στο χώρο των ΜΜΕ και των νέων Μέσων (διαδίκτυο) είναι σημαντικό να εδραιωθεί στη συνείδηση όλων ότι προέχει πάντα το συμφέρον του παιδιού, ο σεβασμός της αξιοπρέπειάς του και η προστασία του, χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται το δικαίωμα έκφρασης του παιδιού ή το δικαίωμά του για συμμετοχή σε καλλιτεχνικές δραστηριότητες. Η επίτευξη ισορροπίας ανάμεσα σε αυτά τα δύο δεν είναι εύκολο εγχείρημα αλλά με το συνεχή διάλογο και προβληματισμό καθώς και με την ενεργό εμπλοκή όλων των σχετικών με το θέμα επαγγελματιών και φορέων, μπορεί να γίνει εφικτή.


11 Οκτωβρίου 2010