Η κατίσχυση του Δικαίου των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων σε παγκόσμιο επίπεδο αποτυπώνεται στον τρόπο που σήμερα προσλαμβάνεται η Δημοκρατία, ως κατοχυρωμένο και αναφαίρετο δικαίωμα κάθε ανθρώπινης ύπαρξης.

Στη μοντέρνα πρόσληψή της, η έννοια του δημοκρατικού πολιτεύματος έχει καταστεί συνώνυμη ενός πολιτικού συστήματος που εδράζεται, πέρα από την αρχή της λαϊκής κυριαρχίας, και σε ορισμένες άλλες θεμελιώδεις αρχές ανάμεσα στις οποίες εντοπίζονται η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων, και ο σεβασμός της αξίας του ανθρώπου κ.ο.κ.

Σημαντικό εργαλείο για τη διασφάλιση και την προώθηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, σε εθνικό επίπεδο, αποτελούν οι Ανεξάρτητες Αρχές. Πρόκειται για θεσμικά όργανα τα οποία συμβάλλουν στην εμβάθυνση της δημοκρατίας καθώς, ανάμεσα σ΄ άλλα, μπορούν να απαντήσουν στη δυσκολία των γραφειοκρατικών διοικητικών μηχανισμών να χειριστούν και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά και χωρίς οποιαδήποτε προκατάληψη πολυδιάστατα ζητήματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Ανεξάρτητες Αρχές, σε διάφορες χώρες, είναι επιφορτισμένες με αρμοδιότητες που τους επιτρέπουν την αμερόληπτη διαχείριση θεμάτων σχετικών με μια πιο ορθολογική ρύθμιση της οικονομίας της αγοράς και των κινδύνων που αυτή ενδεχομένως να δημιουργεί τόσο για ατομικά δικαιώματα όσο και για συλλογικά αγαθά.

Την εγκαθίδρυση και λειτουργία Ανεξάρτητων Αρχών και δη, εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, με στόχο την προώθηση και προάσπιση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στο εσωτερικό των κρατών – μελών προκρίνει τόσο ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών όσο και το Συμβούλιο της Ευρώπης.

Με τη διακήρυξη και το Πρόγραμμα Δράσης της Βιέννης Vienna Declaration and Programme of Action, adopted by the World Conference on Human Rights, Vienna, 25 June 1993 (A/CONF.157/23). , που υιοθετήθηκε στο τέλος της Παγκόσμιας Συνέλευσης για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα τον Ιούνιο του 1993, τονίζεται ο σημαντικός ρόλος των εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε ότι αφορά στην προώθηση και προστασία των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη διάχυση πληροφοριών για τα ανθρώπινα δικαιώματα και την παροχή εκπαίδευσης στα ανθρώπινα δικαιώματα.

Σε μια προσπάθεια ενθάρρυνσης των κρατών για την εγκαθίδρυση επαρκών και αποτελεσματικών εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε το 1993 Paris Principles Relating to the Status of the National Institutions, adopted by UN General Assembly Resolution 48/ 134 0f 20 December 1993. , Αρχές Σχετικές με το Καθεστώς των Οργανισμών αυτών (γνωστές ως «Αρχές των Παρισίων"), τις οποίες το 1997 υιοθέτησε και η Επιτροπή Υπουργών του Συμβουλίου της Ευρώπης Reccommendation No. R(97)14 of the Committee of Ministers to Members States on the establishment of independent national institutions for the promotion and protection of human rights, of 30.9.1997.

Οι Αρχές των Παρισίων Paris Principles Relating to the Status of the National Institutions, adopted by UN General Assembly Resolution 48/134 of 20 December 1993 καθορίζουν τα διεθνή επίπεδα για εθνικούς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Η τήρηση των αρχών αυτών θεωρείται σήμερα ως υπερκείμενη της έννομης τάξης, τόσο των Ηνωμένων Εθνών όσο και του Συμβουλίου της Ευρώπης και έτσι αυτές εφαρμόζονται σε όλες τις μορφές των εθνικών οργανισμών προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, ανεξάρτητα από τη δομή ή τη φύση τους. Τέτοιοι Οργανισμοί μπορεί να είναι μονομελείς ή πολυμελείς, δυνατό να έχουν ως κύρια αρμοδιότητα να συμβουλεύουν κυβερνήσεις σε θέματα πολιτικής ανθρωπίνων δικαιωμάτων και/ή να χειρίζονται ατομικά παράπονα, να λειτουργούν σε σχέση με όλα τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένων οικονομικών, κοινωνικών και πολιτιστικών ή να επικεντρώνονται σε ειδικά θέματα, όπως η Αρχή της Μη Διάκρισης.

Οι κυριότερες διατάξεις των Αρχών των Παρισίων - οι οποίες, όπως θα αναπτύξω σε λίγο, ισχύουν και για το θεσμό του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού- είναι:

• Οι Εθνικοί Οργανισμοί εγκαθιδρύονται δυνάμει του Συντάγματος ή νόμου που καθορίζει σαφώς το ρόλο, τις εξουσίες και τους όρους εντολής τους, οι οποίοι πρέπει να είναι όσο το δυνατό πιο ευρείς. Πρέπει να διέπονται από την αρχή του πλουραλισμού και να συνεργάζονται με ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών και πολιτικών ομάδων και οργανισμών, συμπεριλαμβανομένων μη κυβερνητικών οργανισμών, επαγγελματικών σωμάτων και κυβερνητικών υπηρεσιών.
• Οι Εθνικοί Οργανισμοί πρέπει να έχουν τέτοια δομή που να τους επιτρέπει να εκτελούν αποτελεσματικά τις αρμοδιότητές τους
• Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην ανάγκη για επαρκείς πόρους που να διασφαλίζουν την ανεξαρτησία των Εθνικών Οργανισμών από τις Κυβερνήσεις και να μην υπόκεινται σε οικονομικό έλεγχο, ο οποίος δυνατό να επηρεάσει την ανεξαρτησία τους.
• Οι διάφορες αρμοδιότητες των Εθνικών Οργανισμών καθορίζονται ως υποχρεώσεις (responsibilities), γεγονός που υποδηλώνει ότι οι εθνικοί οργανισμοί υποχρεούνται να τις εκτελούν.
• Οι Εθνικοί Οργανισμοί οφείλουν να υποβάλλουν εισηγήσεις και προτάσεις στις Κυβερνήσεις τους σε διάφορα θέματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένης της ισχύουσας, αλλά και της προτεινόμενης, νομοθεσίας και γενικά την κατάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε εθνικό επίπεδο. Υποχρεούνται να προωθούν την εκπαίδευση και έρευνα για τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και την ευαισθητοποίηση του κοινού και σχετικά εκπαιδευτικά προγράμματα.
• Καθορίζουν τις μεθόδους εργασίας (methods of operation) των εθνικών οργανισμών, οι οποίοι δικαιούνται να επιλαμβάνονται κάθε θέματος που αφορά ανθρώπινα δικαιώματα, χωρίς εξουσιοδότηση από οποιοδήποτε πρόσωπο ή αρχή, να ακούν οποιοδήποτε πρόσωπο ή να συλλέγουν τις αναγκαίες πληροφορίες για τη μελέτη οποιουδήποτε θέματος στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων / υποχρεώσεών τους.

Οι «Αρχές των Παρισίων», δεν επιβάλλουν τη χορήγηση αρμοδιότητας στους εθνικούς οργανισμούς ανθρωπίνων δικαιωμάτων να επιλαμβάνονται παραπόνων ή αιτήσεων από άτομα, τα οποία ισχυρίζονται παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους. Εάν, όμως, δοθεί τέτοια αρμοδιότητα, καθορίζουν τις υποχρεώσεις των εθνικών οργανισμών, καθόσον αφορά στον τρόπο χειρισμού των παραπόνων.

Η Σύμβαση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, την οποία η Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών υιοθέτησε στις 20 Νοεμβρίου 1989, είναι η πρώτη νομικά δεσμευτική διεθνής Πράξη η οποία ενσωματώνει το πλήρες εύρος των ανθρώπινων δικαιωμάτων – πολιτικών, πολιτιστικών, οικονομικών και κοινωνικών – σε ένα και μοναδικό κείμενο και θεμελιώνεται σε μια νέα και ριζοσπαστική θεώρηση του παιδιού. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού, θεωρεί ότι το παιδί, από τη στιγμή της γέννησής του, είναι ολοκληρωμένη ανθρώπινη ύπαρξη δηλαδή, μοναδική, ανεπανάληπτη και ξεχωριστή προσωπικότητα με εγγενή αξιοπρέπεια και δικαιώματα. Επομένως, τα δικαιώματα των παιδιών δεν είναι το αποτέλεσμα φιλανθρωπίας ή μεγαλοψυχίας ή ο καρπός της αγάπης μας για αυτά. Αντίθετα, όπως και τα δικαιώματα των ενηλίκων, αποτελούν αναπόσπαστο και αναπαλλοτρίωτο συστατικό της ανθρώπινής τους φύσης. Επιτρέψτε μου δε να πω ότι ο βαθμός διασφάλιση των δικαιωμάτων των παιδιών, μιας ομάδας του πληθυσμού που σε κάθε περίπτωση βρίσκεται χωρίς ουσιαστική πολιτική δύναμη στα χέρια της συνιστά ένα από τους πιο έγκυρους δείχτες του επιπέδου της δημοκρατίας σε μια χώρα.

Η εφαρμογή του διεθνούς και εθνικού θεσμικού πλαισίου για τα δικαιώματα του παιδιού, προϋποθέτει την ύπαρξη μιας ανεξάρτητης αρχής για άσκηση αποτελεσματικής προώθησης, εποπτείας, παρακολούθησης και ελέγχου της υλοποίησης του όλου συστήματος προστασίας των δικαιωμάτων του παιδιού και με εξουσίες ανεμπόδιστης παρέμβασης για αποκατάσταση δικαιωμάτων σε περιπτώσεις παραβίασής τους.

Η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών, που είναι επιφορτισμένη με την επιτήρηση της εφαρμογής της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού από τα κράτη μέλη, τονίζει στο Γενικό Σχόλιο Αρ.2 (2002), General Comment No.2 (2002) The role of Independent national human rights institutions in the promotion and protection of the rights of the child, CRC/GC/2002/2, 15 November 2002. τη σημασία των εθνικών οργανισμών ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού. Η Επιτροπή επισημαίνει ότι το άρθρο 4 της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού υποχρεώνει τα κράτη μέλη να «παίρνουν όλα τα νομοθετικά, διοικητικά και άλλα μέτρα που είναι κατάλληλα για την πραγματοποίηση των αναγνωρισμένων στην παρούσα Σύμβαση δικαιωμάτων». Ανεξάρτητοι εθνικοί οργανισμοί ανθρωπίνων δικαιωμάτων είναι σημαντικοί μηχανισμοί για την προώθηση και διασφάλιση της εφαρμογής της Σύμβασης και η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού θεωρεί ότι η σύσταση τέτοιων μηχανισμών είναι μέρος των υποχρεώσεων που αναλαμβάνουν τα κράτη μέλη με την κύρωση της Σύμβασης, ώστε να διασφαλίσουν την εφαρμογή της και να προωθήσουν οικουμενική πραγμάτωση των δικαιωμάτων του παιδιού. Η Επιτροπή τονίζει ότι τέτοιοι μηχανισμοί πρέπει να συνάδουν τις «Αρχές των Παρισίων».

Η Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Παιδιού, στις Τελικές Παρατηρήσεις της σε σχέση με την 2η Έκθεση της Κύπρου δυνάμει της Σύμβασης για τα Δικαιώματα του Παιδιού, ενθάρρυνε το Κράτος να θεσμοθετήσει ένα τέτοιο ανεξάρτητο όργανο, που θα έχει συγκεκριμένη αρμοδιότητα για τα δικαιώματα του παιδιού με ειδική αναφορά στο Γενικό Σχόλιο με Αρ. 2. Committee on the Rights of the Child. Concluding Observations: Cyprus, CRC/C/15/Add.205,
2 July 2003, para.14.

Το κενό αυτό ήρθε να καλύψει η σύσταση του θεσμού του Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού στην Κύπρο. Ο θεσμός, τον οποίο έχω την τιμή να υπηρετώ ως η πρώτη Επίτροπος, ιδρύθηκε με τον Περί Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Νόμο του 2007 O Περί Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Νόμος του 2007, Ν.74(Ι)/2007, που τέθηκε σε ισχύ στις 22 Ιουνίου 2007. Ο Νόμος αυτός προβλέπει για το διορισμό Επιτρόπου, την ίδρυση και λειτουργία του Γραφείου του, καθώς και για άλλα συναφή θέματα.

Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι ο θεσμός του Επιτρόπου που ιδρύθηκε με το Νόμο είναι συμβατός με τις «Αρχές των Παρισιών», δηλαδή ο Νόμος με ρητές πρόνοιες του κατοχυρώνει την ανεξαρτησία του θεσμού.

Σημαντικές πρόνοιες του Νόμου, οι οποίες κατοχυρώνουν την ανεξαρτησία του θεσμού και του επιτρέπουν να ανταποκριθεί στον ρόλου και την αποστολή του για την προαγωγή και διασφάλιση των δικαιωμάτων του Παιδιού είναι οι πιο κάτω:

• Ο Επίτροπος κατά την επιτέλεση του έργου του δύναται να επικοινωνεί με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, τους Υπουργούς και τους ανεξάρτητους αξιωματούχους της Δημοκρατίας, με τους Προέδρους και τα μέλη Διοικητικών Συμβουλίων ή Επιτροπών νομικών προσώπων δημόσιου και ιδιωτικού δικαίου, με τους αντίστοιχους Επιτρόπους για Παιδιά ή σχετικούς οργανισμούς άλλων χωρών, με σχετικούς διεθνείς οργανισμούς καθώς και με τα παιδιά ή με οργανωμένα σύνολα παιδιών. Ο Νόμος υποχρεώνει κάθε πρόσωπο αρχή ή οργανισμό, κυβερνητικό ή μη, να παρέχει στον Επίτροπο οποιαδήποτε πληροφορία που ο ίδιος κρίνει αναγκαία για την εκπλήρωση της αποστολής του μέσα στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων του και καθιστά την οποιαδήποτε παράλειψη παροχής οποιασδήποτε πληροφορίας ζητηθεί από τον Επίτροπο ή την παροχή ανακριβούς πληροφορίας ή την εξύβριση ή παρεμπόδιση του Επιτρόπου ή οποιουδήποτε προσώπου λειτουργεί εκ μέρους του, ποινικό αδίκημα που συνεπάγεται φυλάκιση και ή χρηματική ποινή.
• Ο Επίτροπος κατά την άσκηση των αρμοδιοτήτων του ενεργεί ανεξάρτητα, υπακούοντας μόνο στο νόμο, στην ηθική και στη συνείδησή του. Ο Επίτροπος υπόκειται στο καθήκον της εχεμύθειας, το οποίο εξακολουθεί να υφίσταται και μετά την αποχώρηση από το αξίωμά του. Ως μάρτυρας ή πραγματογνώμονας, καταθέτει στοιχεία που αφορούν αποκλειστικά και μόνο στην τήρηση του περί Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού Νόμου.
• Το καθήκον της εχεμύθειας εκτείνεται και σ’ όλα τα μέλη του προσωπικού του Γραφείου του Επιτρόπου, τόσο κατά τη διάρκεια της υπηρεσίας τους, όσο και μετά την αποχώρησή τους από αυτή.
• Ο Νόμος προστατεύει τον Επίτροπο από εναντίον του αγωγή για διενέργεια οποιασδήποτε πράξης, έκφραση γνώμης, περιεχόμενο έκθεσης ή άλλου εγγράφου που υποβάλλει στα πλαίσια άσκησης των αρμοδιοτήτων του.
• Βασική αποστολή του Επιτρόπου είναι η προάσπιση και προαγωγή των δικαιωμάτων του παιδιού. Ο Νόμος παρέχει στον Επίτροπο, για την επίτευξη της αποστολής του, ένα εξαιρετικά διευρυμένο πλαίσιο αρμοδιοτήτων. Απαριθμεί, όχι όμως εξαντλητικά, 24 συγκεκριμένες αρμοδιότητες και δραστηριότητες, όπως:
  • Η εκπροσώπηση των παιδιών και των συμφερόντων τους σε όλα τα επίπεδα.
  • Η διαφώτιση και ευαισθητοποίηση της κοινωνίας, έτσι ώστε αυτή να κινητοποιηθεί και να διασφαλίσει πρακτικά τα δικαιώματα των παιδιών στην οικογένεια, στο σχολείο, στην κοινότητα και στην κοινωνία γενικά.Ο εντοπισμός και η προώθηση των απόψεων των παιδιών, εκεί όπου τα ίδια δεν μπορούν να ακουστούν.
  • Η εποπτεία και ο έλεγχος της υλοποίησης των διατάξεων της Σύμβασης του ΟΗΕ για τα Δικαιώματα του Παιδιού και της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Άσκηση των Δικαιωμάτων του Παιδιού, καθώς και η ετοιμασία εθνικού σχεδίου δράσης για την εφαρμογή τους.
  • Ο έλεγχος και η παρακολούθηση νομοθεσιών και πρακτικών καθώς και η υποβολή προτάσεων, με στόχο την εναρμόνισή τους με σχετικές διεθνείς συμβάσεις.
  • Η προώθηση της κύρωσης Συμβάσεων για τα δικαιώματα του παιδιού από τη Δημοκρατία.
  • Η διεξαγωγή εκστρατειών διαφώτισης και αλλαγής νοοτροπίας, σχετικά με τη θέση των παιδιών στο κοινωνικό σύνολο.
  • Η υποβολή εκ μέρους οποιουδήποτε παιδιού αίτησης για διορισμό ειδικού αντιπροσώπου σε δικαστικές διαδικασίες που το επηρεάζουν.
  • Η εκπροσώπηση των παιδιών και των συμφερόντων τους σε διαδικασίες που τα επηρεάζουν και, γενικά,
  • Η λήψη οποιασδήποτε ενέργειας την οποία κρίνει ο ίδιος αναγκαία προς εκπλήρωση της αποστολής του.

Στα δύο χρόνια λειτουργίας του, ο Θεσμός της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, έχει καταφέρει να αναπτύξει πλούσια και πολύπλευρη δράση. Αναφέρω ενδεικτικά τα πιο κάτω:

• Δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης της κοινωνίας για τα δικαιώματα του παιδιού με στόχο πάντα την προώθηση κουλτούρας ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ανάμεσα σε άλλα, έχει δημιουργηθεί ιστοσελίδα του Γραφείου μου, έχει παραχθεί και διανεμηθεί έντυπο υλικό κι έχουν παραχθεί τηλεοπτικά σποτ. Σημαντική δράση ευαισθητοποίησης της κοινωνίας συνιστούν και οι δημόσιες παρεμβάσεις της Επιτρόπου.
• Δράσεις ενημέρωσης των ίδιων των παιδιών σχετικά με τα δικαιώματά τους. Πέραν της ιστοσελίδας και του έντυπου, φιλικού προς τα παιδιά, υλικού το οποίο έχει παραχθεί και διανεμηθεί, αναφέρω την προώθηση υιοθέτησης του στόχου «Τα Δικαιώματα του Παιδιού», ως υπό έμφαση στόχου για την τρέχουσα σχολική χρονιά, και το «Πρόγραμμα Επισκέψεων της Επιτρόπου σε Σχολεία» και τους διαγωνισμούς ζωγραφικής, ποίησης και αφίσας με το ίδιο θέμα. Προώθηση της συμμετοχής των παιδιών. Η συμμετοχή των παιδιών δεν είναι απλά ένα σύνθημα - στόχος αλλά ουσιαστική πρόκληση την στην οποία η Επίτροπος επιχειρεί να απαντά στην πράξη, είτε μέσα από την ουσιαστική συμμετοχή των παιδιών στις διάφορες δράσεις και εκδηλώσεις που αναπτύσσει είτε μέσα από τη συνεργασία της με οργανωμένα σύνολα παιδιών, όπως είναι η ΠΣΕΜ και η Παιδοβουλή αλλά και μέσα από την τακτική διαβούλευση με παιδιά στα πλαίσια των επισκέψεων της σε σχολεία και αλλού.
• Διεξαγωγή δύο μέχρι στιγμής, πρωτοποριακών για τα δεδομένα της Κύπρου ερευνών. Η πρώτη αφορούσε τη διασφάλιση του Δικαιώματος Συμμετοχής των παιδιών που διαμένουν σε ιδρύματα παιδικής προστασίας και η δεύτερη μια παγκύπρια έρευνα σχετικά με τα επίπεδα ενημερότητας της κοινωνίας για τα δικαιώματα του παιδιού.
• Προώθηση παραπόνων προς διερεύνηση, μελέτη των αποτελεσμάτων διερεύνησης και προώθηση εισηγήσεων προς τις αρμόδιες Υπηρεσίες.
• Αριθμό Δημόσιων Παρεμβάσεων αναφορικά με συγκεκριμένα ζητήματα που αφορούσαν σε παραβιάσεις δικαιωμάτων των παιδιών στην Κύπρο.
• Ένταξη στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επιτρόπων για Παιδιά, (European Network of Ombudspersons for Children), και ανάπτυξη συνεργασίας σε διάφορα επίπεδα με διάφορους Επιτρόπους.
• Συμμετοχή σε συνεδριάσεις Κοινοβουλευτικών Επιτροπών. Είναι πλέον πρακτική να καλείται η Επίτροπος για να εκφράσει απόψεις όταν συζητούνται σε Κοινοβουλευτικές Επιτροπές νομοσχέδια ή θέματα που αφορούν τα παιδιά και να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη θέσεις της στην οριστικοποίηση νομοθετημάτων και στη λήψη αποφάσεων..

Κυρίες και κύριοι,

Η μεγαλύτερη ίσως πρόκληση για την πρώτη Επίτροπο για τα Δικαιώματα του Παιδιού στην Κύπρο ήταν η η αναγνώριση και η αποδοχή του θεσμού ως ενός ανεξάρτητου οργάνου, το οποίο υπηρετεί, προωθεί και προασπίζεται τα δικαιώματα των παιδιών και κατ' επέκταση τα ανθρώπινα δικαιώματα σε εθνικό επίπεδο. Η πολυεπίπεδη συνεργασία του θεσμού, την οποία ανάπτυξε, τόσο με τους φορείς των τριών Εξουσιών αλλά και τα ΜΜΕ όσο και με ένα ευρύτερο πλέγμα φορέων, οργανώσεων και θεσμών στο επίπεδο της κοινωνίας των πολιτών αποτυπώνει με τον καλύτερο τρόπο το βαθμό εμπέδωσης της παρουσίας του θεσμού σε εθνικό επίπεδο.

Όπως έχω επισημάνει στην πρώτη Ετήσια Έκθεσή μου:

«H αντιμετώπιση των παρεμβάσεων της Επιτρόπου από τους φορείς της Εκτελεστικής Εξουσίας και η εμφανής προσπάθειά τους για συμμόρφωση και αξιοποίηση των εισηγήσεων της Επιτρόπου, αντικατοπτρίζει από τη μια την ετοιμότητα του κράτους να στηρίξει το θεσμό και από την άλλη, το γεγονός ότι ο θεσμός κατάφερε, χάρη στη σκληρή και άρτια εργασία των λειτουργών του Γραφείου της Επιτρόπου, σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, να αποδείξει ότι οι παρεμβάσεις του είναι μελετημένες και στόχο έχουν να συνεπικουρούν το κράτος στην εκπλήρωση των διεθνών υποχρεώσεών του για πλήρη διασφάλιση και εφαρμογή των δικαιωμάτων του παιδιού. Ο θεσμός, στην άσκηση του ελεγκτικού του ρόλου, αντιμετωπίζεται από τους φορείς της Εκτελεστικής Εξουσίας ως καθοδηγητικός στην εκπλήρωση ενός κοινού στόχου, τη λειτουργία του κράτους δικαίου.

Ο σεβασμός που επιδεικνύουν οι Κοινοβουλευτικές Επιτροπές στο θεσμό, είναι επίσης ενδεικτικός. Είναι πλέον, πρακτική και καλείται η Επίτροπος για να εκφράσει απόψεις, όταν συζητούνται σε Κοινοβουλευτικές Επιτροπές νομοσχέδια ή θέματα που αφορούν τα παιδιά και να λαμβάνονται σοβαρά υπόψη οι θέσεις της στην οριστικοποίηση νομοθετημάτων και στη λήψη αποφάσεων. Είναι, επίσης, σημαντικό το ότι συχνά γίνεται επίκληση των απόψεων της Επιτρόπου από βουλευτές και το ότι βουλευτές θέτουν υπόψη της Επιτρόπου περιπτώσεις παραβιάσεων δικαιωμάτων παιδιών ζητώντας την παρέμβαση της.»

Σύμφωνα με την Οικουμενική Διακήρυξη για τη Δημοκρατία, UNIVERSAL DECLARATION ON DEMOCRACY, [Declaration adopted without a vote by the Inter-Parliamentary Council at its 161st session, (Cairo, 16 September 1997), http://www.ipu.org/Cnl-e/161-dem.htm], που υιοθετήθηκε στις 16 Σεπτεμβρίου του 1997 στο Κάιρο, από Κοινοβουλευτικές Αντιπροσωπείες 128 Κρατών, ανάμεσα στις οποίες και η Κύπρος, «η δημοκρατία θεμελιώνεται στην υπεροχή του νόμου και την ενάσκηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.» «[…] Ως ιδεώδες, η δημοκρατία ουσιαστικά στοχεύει να διατηρήσει και να προωθήσει την αξιοπρέπεια και τα θεμελιώδη δικαιώματα του ατόμου, να επιτύχει κοινωνική δικαιοσύνη, να στηρίξει την οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη της κοινότητας, να ενισχύσει τη συνοχή της κοινωνίας και να ενδυναμώσει την εθνική αρμονία όπως και να δημιουργήσει ένα κλίμα το οποίο ευνοεί την διεθνή ειρήνη ... "

Ο θεσμός της Επιτρόπου Προστασίας των Δικαιωμάτων του Παιδιού, όπως και κάθε Ανεξάρτητη Αρχή που λειτουργεί με γνώμονα την προώθηση και την εμπέδωση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε εθνικό επίπεδο, συμβάλλει ουσιαστικά στην πραγμάτωση μιας πραγματικά Δημοκρατικής Πολιτείας. Ωστόσο, όπως συχνά επισημαίνω, η ουσιαστική διασφάλιση των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων προϋποθέτει την πραγματική εμπέδωσή τους στο επίπεδο της κοινωνίας. Απαιτεί την ενσωμάτωσή τους στις καθημερινές μας πρακτικές, τη νοοτροπία και τον τρόπο σκέψης. Επιβάλλει, τελικά, την καλλιέργεια και ανάπτυξη μιας κουλτούρας σεβασμού των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.